Một số phong tục truyền thống vào ngày tết cổ truyền

Tết Nguyên Đán từ xưa đến nay luôn được xem là lễ hội quan trọng nhất ở Việt Nam, trong lễ hội này diễn ra nhiều phong tục truyền thống mang ý nghĩa sâu sắc của người Việt để cầu bình an, may mắn, an khang thịnh vượng trong năm mới. Trong những ngày Tết Nguyên đán, dù đi đâu, làm gì thì gia đình cũng phải trở về gặp gỡ, thăm hỏi họ hàng, chúc Tết, mừng xuân…. Đây đều là những phong tục truyền thống đẹp của người Việt Nam trong những dịp tết đến xuân về hàng năm. Cùng chúng tôi điểm qua những phong tục truyền thống của người Việt trong ngày tết cổ truyền của dân tộc nhé.

Tống cựu nghinh tân

Những ngày cuối năm, người Việt có phong tục quét dọn nhà cửa sạch sẽ, mua sắm đồ dùng, quần áo mới. Người lớn cũng dặn dò con cháu, trong giây phút chuyển giao sẽ không cãi cọ; không trách phạt hay mắc lỗi. Những người có hiềm khích với nhau cũng xí xóa hết; giây phút năm mới chỉ chúc tụng nhau những gì tốt lành và may mắn.

Đưa ông Táo về trời

Ngay từ ngày 23 tháng Chạp, các gia đình Việt Nam đã dọn dẹp sạch sẽ nhà bếp để cúng ông Công, ông Táo; lễ cúng truyền thống phải có cá vàng để tiễn ông về trời; mong ông sẽ báo cáo với Ngọc Hoàng những điều tốt; vì theo quan niệm dân gian đây là ngày mà Ngọc Hoàng sẽ trách phạt hay thưởng gia chủ dựa trên những gì mà ông Táo báo cáo.

Gói bánh Chưng, bánh Tét, chơi hoa ngày tết

ruyền thống gói bánh chưng, bánh dày là một phần không thể thiếu của ngày Tết cổ truyền Việt Nam. Bánh chưng hình vuông, màu xanh, tượng trưng cho Đất – Âm. Bánh dầy hình tròn, màu trắng, tượng trưng Trời – Dương, thể hiện triết lý Âm – Dương. Bánh chưng dành cho Mẹ, bánh dày giành cho Cha. Bánh chưng bánh dày là thức ăn trang trọng, cao quý nhất để cúng Tổ tiên; thể hiện tấm lòng uống nước nhớ nguồn, nhớ công ơn sinh thành dưỡng dục to lớn, bao la như trời đất của cha mẹ.

Ngày Tết, người Việt thường mua những cây hoa tượng trưng cho sự may mắn; như: đào, mai, quất..để xua đuổi tà ma, cầu cho một năm mới luôn vui vẻ, hạnh phúc, thịnh vượng, viên mãn cho cả gia đình.

Chưng mâm ngũ quả, thăm mộ tổ tiên

Bày mâm ngũ quả cũng là một phong tục không thể thiếu trong ngày Tết của các gia đình Việt. Mâm ngũ quả tượng trưng cho Kim- Mộc- Thủy- Hỏa- Thổ; 5 yếu tố cấu thành nên vũ trụ theo quan niệm của Khổng giáo với nghĩa chung sâu sắc; gắn liền vơi sụ hiếu thảo và mong muốn những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới.

Con cháu thường đi thăm mộ tổ tiên từ khoảng 23 đến 30 tháng chạp, sửa sang, dọn dẹp; để bày tỏ lòng hiếu thảo và mời vong linh tổ tiên về với con cháu.

Lễ cúng giao thừa

Cúng giao thừa thường phải làm hai lễ, một lễ cúng trong nhà và một lễ cúng ngoài trời. Sở dĩ người Việt Nam làm lễ cúng giao thừa vì niềm tin rằng: Một năm bắt đầu, ắt phải có kết thúc. Ý nghĩa của buổi lễ cũng là: bỏ hết đi những ân oán năm cũ; nghinh đón năm mới đến với tài lộc và những điều tốt đẹp.

Xông đất và xuất hành đầu năm

Xông đất là một phong tục rất quan trọng của người Việt Nam; vì họ quan niệm rằng, người xông đất sẽ quyết định cả một năm vui vẻ, phát đạt hay không may mắn của mình. Vì thế, họ thường mời những người có vận may; có tuổi hợp với chủ nhà đến xông đát vì họ tin rằng, người đó sẽ mang may mắn, điềm lành trong suốt cả một năm. Người xông đất phải ăn mặc chỉnh tề, sau đó phải đi hết 1 vòng quanh nhà với hi vọng may mắn sẽ luôn tràn ngập.

Ngày mồng một đầu năm, người Việt Nam thường chọn giờ đẹp, hướng đẹp để xuất hành; hi vọng có năm mới may mắn mỗi khi bước chân ra khỏi nhà.

Chúc tết và mừng tuổi nhau

Người Việt có phong tục đi chúc Tết họ hàng, bạn bè trong những ngày Tết. Thường trong sáng mồng một Tết, con cháu sẽ tới chúc thọ, mừng tuổi ông bà, cha mẹ mình. Sau đó, con cháu được ông bà, cha mẹ mừng tuổi lại những đồng tiền mới đựng trong phong bao lì xì màu đỏ; để lấy may kèm theo những lời chúc các con cháu hay ăn chóng lớn, học hành giỏi giang, hạnh phúc, vui vẻ trong năm mới. Tiền mừng tuổi không quan trọng ở số tiền nhiều hay ít mà quan trọng ở ý nghĩa.

Đi lễ đầu năm và hái lộc

Phong tục đi lễ chùa trong những ngày đầu của năm mới; là một nét đẹp văn hóa tâm linh trong đời sống mỗi người Việt. Đi lễ chùa đầu năm không chỉ là để cầu xin một năm mới may mắn; phúc lộc và tỏ tấm lòng thành kính của mình đối với đức Phật, tổ tiên.

Hái lộc đầu xuân là nét đẹp truyền thống trong năm mới của người Việt. Hái lộc thường được thực hiện vào đêm giao thừa hoặc sáng sớm mùng một Tết để cầu may mắn, rước lộc vào nhà.

Xin chữ

Không biết từ bao đời nay, người Việt còn có thói quen xin chữ vào những ngày đầu tiên của năm mới. Những chữ được xin thường là chữ Tâm, Phúc, Đức, An, Lộc, Thọ, Phát… Đây là một phong tục mang nhiều ý nghĩa văn hóa; thể hiện sự trọng chữ nghĩa trọng tri thức của người Việt đồng thời cũng để cầu may mắn, tài lộc, phúc thọ đầy nhà trong năm mới.